Εκπαιδευτικό πρόγραμμα στο Λαογραφικό Μουσείο Στεμνίτσας

Το Λαογραφικό Μουσείο Στεμνίτσας έχει αναπτύξει εδώ και χρόνια πολύπλευρη εκπαιδευτική δραστηριότητα που απευθύνεται τόσο σε παιδιά, όσο και σε ενήλικες. Σχολικές ομάδες επισκέπτονται κατά τη διάρκεια του έτους τις συλλογές του, παρέχεται εκπαιδευτικό υλικό στους εκπαιδευτικούς και διοργανώνονται εδικά σεμινάρια γι’ αυτούς, ενώ πλούσια είναι και η εκδοτική δραστηριότητα του Μουσείου.
Μάλιστα τους θερινούς μήνες, το Μουσείο προσεγγίζει και αγκαλιάζει τα παιδιά της περιοχής, με την εφαρμογή εκπαιδευτικών προγραμμάτων που επεξεργάζονται θέματα από τον ελληνικό λαϊκό πολιτισμό και τους δίνουν την ευκαιρία να έρθουν σ’ επαφή με το μουσειακό χώρο, αλλά και να γνωρίσουν και ν’ αγαπήσουν την ελληνική λαϊκή παράδοση, και ιδιαίτερα την παράδοση του τόπου τους. Κατά τη διεξαγωγή αυτών των προγραμμάτων εφαρμόζονται ποικίλες παιδαγωγικές μέθοδοι και μέσα, όπως θεατρικό παιχνίδι, χειροτεχνικές κατασκευές, εκπαιδευτικά φυλλάδια κ.ά. Έτσι, τα παιδιά βιώνουν μια ευχάριστη και δημιουργική διαδικασία που τους προδιαθέτει θετικά και για επόμενες μουσειακές εμπειρίες.
Αυτή η καλοκαιρινή εκπαιδευτική δράση, που έχει γίνει πλέον θεσμός για την περιοχή, συνεχίστηκε και φέτος με την εφαρμογή ειδικού εκπαιδευτικού προγράμματος για παιδιά και νέους, ηλικίας 6 - 15 ετών, με θέμα: «Φωτογραφία και Μουσείο. Δυο κόσμοι συναντιούνται».

Το πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 2 Αυγούστου και την Κυριακή 3 Αυγούστου 2008. Για το σχεδιασμό και την εφαρμογή του συγκεκριμένου προγράμματος, το Λαογραφικό Μουσείο Στεμνίτσας προσκάλεσε τις μουσειοπαιδαγωγούς του Μουσείου Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης κ. Ευγενία Δάφνη και κ. Νίκη Δάφνη, οι οποίες με χαρά ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση. Στόχος του προγράμματος ήταν να συνειδητοποιήσουν τα παιδιά τη σημαντική θέση που κατέχει η φωτογραφία στο μουσειακό χώρο - μπροστά και πίσω από τις βιτρίνες-, αλλά και να γνωρίσουν γενικότερα την τέχνη της φωτογραφίας (τύπους, χαρακτηριστικά, φωτογράφους, εξοπλισμός κ.ά.) Τα παιδιά μέσα από ποικίλες δραστηριότητες γνώρισαν το ρόλο που εξυπηρετεί η φωτογραφία στο χώρο του Μουσείου ως έκθεμα, και υλικό τεκμήριο άλλης εποχής, αλλά και την ψηφιακή καταχώρηση των μουσειακών συλλογών. Αρχικά τα παιδιά, παίζοντας ένα διασκεδαστικό «κυνήγι θησαυρού» με αινίγματα και γρίφους, αναζήτησαν και εντόπισαν φωτογραφίες στο χώρο του Μουσείου, συζήτησαν για τα θέματα που απεικονίζονται σ’ αυτές, τα βασικά χαρακτηριστικά, τους σκοπούς που εξυπηρετούν, και φυσικά επιβραβεύτηκαν με το σχετικό «θησαυρό». «Πού και πώς μαθαίνει την τέχνη του ένας φωτογράφος;», «Τι θέματα φωτογραφίζει;», «Πώς ζούσαν και πώς δούλευαν τα παλαιότερα χρόνια οι φωτογράφοι;», «Υπήρχαν μόνιμα φωτογραφεία;». Αυτές ήταν μερικές από τις ερωτήσεις που έθεσαν τα παιδιά στο φωτογράφο κ. Παύλο Κωνσταντινίδη, κατά τη διάρκεια συνέντευξης που του πήραν. Μέσα από την ευχάριστη και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα διήγηση του κ. Κωνσταντινίδη, τα παιδιά γνώρισαν το επάγγελμα του φωτογράφου, τον εξοπλισμό που διαθέτει, έμαθαν στοιχεία για την ιστορία και την εξέλιξη της φωτογραφίας, για τη ζωή και τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν οι φωτογράφοι στο παρελθόν. Στη συνέχεια, τα παιδιά έπλασαν μία ιστορία - παραμύθι, εμπνευσμένα από ασπρόμαυρες φωτογραφίες που ανήκουν στο αρχείο του Μουσείου, την οποία μάλιστα εικονογράφησαν με την τεχνική του κολάζ, δημιουργώντας ομαδικά ένα εντυπωσιακό χειροποίητο βιβλίο! Και βέβαια σ’ ένα τέτοιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα αφιερωμένο στην τέχνη της φωτογραφίας, δε θα μπορούσε να λείπει η ίδια η φωτογράφηση των μικρών συμμετεχόντων. Τα παιδιά ντυμένα με αυθεντικές παραδοσιακές ενδυμασίες από τις συλλογές του Λαογραφικού Μουσείου Στεμνίτσας, φωτογραφήθηκαν από το φωτογράφο Παύλο Κωνσταντινίδη. Έτσι..., μικρές χωριατοπούλες, βοσκοί, γαμπροί και νύφες, κυρίες άλλης εποχής, αποτυπώθηκαν στο φωτογραφικό χαρτί. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα ολοκληρώθηκε την Κυριακή 3 Αυγούστου 2008, με το στήσιμο από τα ίδια τα παιδιά Φωτογραφικής Έκθεσης, με θέμα: «Η Στεμνίτσα τα παλαιότερα χρόνια». Το φωτογραφικό υλικό της ?Εκθεσης προσφέρθηκε από τους κατοίκους του χωριού, οι οποίοι με ιδιαίτερη προθυμία ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση του Μουσείου για παροχή φωτογραφιών. Τα παιδιά χωρισμένα σε ομάδες, ανέλαβαν ρόλους (επιμελητές, τεχνικοί, φύλακες, ξεναγοί κ.ά.) και σχεδίασαν και έστησαν την παραπάνω Έκθεση, γνωρίζοντας έτσι, όχι μόνο τον τρόπο οργάνωσης μιας μουσειακής έκθεσης, αλλά και κατανοώντας τον πολλαπλό ρόλο της φωτογραφίας, που από οικογενειακό κειμήλιο, γίνεται μουσειακό αντικείμενο. Δεν πρέπει να παραλείψουμε ότι στη διάρκεια του διήμερου προγράμματος προσφέρθηκαν πλούσια κεράσματα στα παιδιά, και ότι στο τέλος απονεμήθηκαν στους μικρούς φίλους «βραβεία» συμμετοχής. Οι μικροί συμμετέχοντες έμειναν ενθουσιασμένοι και περιμένουν με ανυπομονησία το επόμενο εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Μουσείου, το οποίο θεωρούν πλέον χώρο οικείο, ευχάριστο και αγαπημένο. Γίνεται έτσι κατανοητό πως μέσω αυτής της εκπαιδευτικής δράσης, στην οποία ενεπλάκησαν και συμμετείχαν ενεργά, παιδιά, γονείς, εκπαιδευτικοί, οι υπεύθυνοι του Μουσείου, οι κάτοικοι της Στεμνίτσας, το Λαογραφικό Μουσείο αναδεικνύεται σε δίαυλο επικοινωνίας, τόπο επαφής και σημείο συνάντησης και αναφοράς των κατοίκων της περιοχής, στο πλαίσιο ενός συστηματικού και γόνιμου διαλόγου. Τον όλο συντονισμό του προγράμματος είχε η μουσειολόγος κ. Έφη Μαντζούτσου. Πολύτιμη υπήρξε η βοήθεια της κ. Βικτωρίας Φρέντζου και κ. Αθηνάς Κοντοπούλου.